06. LSICU dla miasta Słupska. Ogólny zarys systemu

Struktura systemu dla Miasta Słupska została wypracowana w okresie od lutego do końca kwietnia 2016 roku podczas czterech dni spotkań warsztatowych. W tworzeniu systemu udział brała grupa składająca się z przedstawicieli Urzędu Miejskiego w Słupsku, jednostek mu podległych i organizacji pozarządowych wypracowując kolejne elementy Lokalnego Systemu Integracji Cudzoziemców i Uchodźców.

Schemat systemu zbudowany został przy udziale instytucji zidentyfikowanych przez uczestników warsztatów jako istotne z punktu widzenia wsparcia i integracji cudzoziemców.

Kluczową rolę w systemie odgrywa zespół koordynujący oraz przewodnicząca. Zespół ten, w minimalnym zakresie, powinien być złożony z przedstawicieli instytucji i podmiotów zaangażowanych w działanie systemu.

W celu powołania zespołu koordynującego konieczna była reorganizacja Zespołu ds. Integracji Uchodźców powołanego zarządzeniem Prezydenta Roberta Biedronia (Zarządzenie Nr 893/ZiSS/2015 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 4 grudnia 2015 r. w sprawie powołania Interdyscyplinarnego Zespołu do Spraw Uchodźców), włączenie w skład zespołu przedstawicieli kluczowych podmiotów (liderów obszarów integracji) i nadanie zespołowi niezbędnych kompetencji formalnych. Istotne było, aby skład zespołu mógł być rozszerzany w przyszłości (zależnie od potrzeb).

Prawidłowe funkcjonowanie systemu opierać się powinno na sprawnym lokalnym systemie prawnym. W pierwszej fazie działania niezbędna będzie analiza prawa lokalnego i dokonanie w nim zmian umożliwiających działania integracyjne w instytucjach i w całym systemie gminnym, także na poziomie uregulowań i procedur w samych instytucjach (zob. np. MOPR http://www.mopr.slupsk.pl/index.php/struktura-organizacyjna-mopr/18-struktura-mopr-aktualna/154-zadania-zespolu-ds-osob-bezdomnych-i-uchodzcow-zakres-2015).

Rys. 1. Schematyczny obraz struktury organizacyjnej LSICU Słupsk.

73

Źródło: opracowanie własne

Obszary integracji

Do realizacji celów integracyjnych konieczne są działania na wielu różnych płaszczyznach życia społecznego. Od działań stricte pomocowych, doraźnych związanych z wsparciem socjalnym cudzoziemców w zakresie pomocy społecznej, bezpieczeństwa czy zapewnienia podstawowych potrzeb życiowych do działań miękkich, wykraczających poza opiekę podstawową, lecz odgrywających niezwykle ważną rolę w procesie integracji. Z uwagi na złożoność procesu integracji i różne drogi jej realizacji, zdecydowano o wyodrębnieniu kilku obszarów tematycznych — obszarów integracji realizujących szczegółowe cele różnorodnymi metodami i narzędziami.

Podczas tworzenia struktury systemu w Słupsku wyodrębniono sześć obszarów integracji. W obszary te wpisane są poszczególne instytucje zaangażowane w LSICU. Wyłonione obszary nie są przypadkowe, dotyczą spraw, w których cudzoziemiec lub uchodźca może się poruszać lub potrzebować pomocy. Wyznaczone obszary integracji to:

  • Polityka społeczna;
  • Kultura;
  • Edukacja;
  • Bezpieczeństwo;
  • Komunikacja;
  • Praca;
  • Organizacje pozarządowe.

 

W każdym z nich określono kluczowe instytucje (lub grupy instytucji, np. biblioteki, szkoły) odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań oraz lidera obszaru (instytucję koordynującą obszar integracji).

W dalszej części raportu omówione zostaną cele i zadania ogólne przypisane obszarom integracji oraz harmonogram prac w pierwszym okresie działania LSICU. W każdym rolę wiodącą odgrywa lider obszaru — podmiot wyznaczony na koordynatora obszaru.

Liderzy obszarów integracji

Liderzy obszarów integracji to podmioty odpowiedzialne za koordynację i logistykę działań w obszarach integracji LSICU. Zadania wspólne liderów obszarów:

  • Wytypowanie instytucji współpracujących w ramach obszaru i budowa zespołu roboczego z określeniem osób odpowiedzialnych za reprezentację instytucji (np. Biblioteka nr …, Szkoła Podstawowa nr …).
  • Zdiagnozowanie potrzeb, deficytów i możliwości poszczególnych instytucji pod kątem prowadzenia działań integracyjnych z cudzoziemcami i uchodźcami.
  • Zdiagnozowanie potrzebnych zasobów osobowych i finansowych związanych z realizacją działań w obszarze integracji cudzoziemców i uchodźców oraz zgłoszenie ich Radzie Miasta przez Przewodniczącą/Przewodniczącego LSICU.
  • Ustalenie kanałów komunikacji i zarządzanie komunikacją wewnątrz obszaru integracji.
  • Opracowanie szczegółowych zadań dla obszarów integracji LSICU i poszczególnych instytucji.
  • Zaplanowanie i nadzór nad realizacją harmonogramu działań obszarów integracji i poszczególnych instytucji.
  • Ewaluacja (badanie i reagowanie) działań na poziomie obszaru integracji.
  • Komunikacja z Przewodniczącą LSICU.
  • Rozwój kompetencji przedstawicieli/lek instytucji wchodzących w obszar integracji — diagnozowanie i nadzór nad realizacją potrzeb rozwojowych członków obszaru.
  • Włączenie organizacji pozarządowych w realizowane działania na rzecz integracji i pomocy cudzoziemcom i uchodźcom.

 

Koordynacja

Za koordynację działań w obszarze LSICU odpowiada Zespół ds. Integracji Uchodźców powołany w grudniu 2015 roku. Na czele zespołu stoi Przewodnicząca — dyrektor Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych.

Zespół koordynujący zarządza wszystkimi działaniami i kierunkami rozwoju osób i instytucji pracujących w poszczególnych obszarach integracji, ustala harmonogram, monitoruje działania i ewaluację.

Należy podjąć niezbędne działania przygotowawcze w postaci umocowania prawnego Przewodniczącej i Zespołu ds. Integracji Uchodźców oraz rozpoczęcia pozyskiwania niezbędnych zasobów osobowych i środków finansowych na realizację działań związanych z przyjmowaniem i integracją cudzoziemców i uchodźców z budżetu Miasta Słupska lub ze środków zewnętrznych.

Poniżej przedstawiono szczegółowe zadania zespołu koordynującego.

Działania w obszarach integracji
  • Nadzór nad obszarami integracji.
  • Bezpośredni kontakt z liderami obszarów.
  • Nadzór nad realizacją działań w obszarach integracji.
  • Organizacja i prowadzenie spotkań zespołu koordynującego.
  • Stała współpraca z instytucjami (także spoza LSICU) istotnymi w procesie integracji cudzoziemców i realizacji procedury nadania statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
  • Tworzenie baz danych: wolontariuszy (we współpracy z Regionalnym Centrum Wolontariatu, baza także wśród cudzoziemców), instytucji na poziomie samorządowym w innych częściach Polski, organizacji pozarządowych zajmujących się cudzoziemcami/uchodźcami i ich integracją.
  • Wyszukiwanie i przekazywanie informacji o szkoleniach na temat wielokulturowości, pracy integracyjnej itp. dla pracowników gmin.
  • Zabezpieczenie i przekazanie niezbędnych środków do poszczególnych wydziałów, instytucji czy organizacji pozarządowych z budżetu Miasta Słupska na realizację zaplanowanych działań w obszarach integracji.
  • Zapewnienie międzyinstytucjonalnego oraz szkolnego asystenta międzykulturowego w zależności od potrzeb instytucji i cudzoziemców i uchodźców.
  • Zorganizowanie wizyty studyjnej instytucji i organizacji zaangażowanych w LSICU do kraju, w którym rozwinięta jest polityka integracyjna.

 

Komunikacja wewnętrzna
  • Budowa i aktualizacja bazy danych osób wchodzących w skład LSICU oraz podmiotów zewnętrznych (tłumacze, asystenci międzykulturowi, samorządy realizujące polityki integracyjne, organizacje pozarządowe itp.).
  • Ustalenie wewnętrznych kanałów komunikacji.
  • Przekazywanie bieżących informacji i komunikatów do wszystkich podmiotów w LSICU.
  • Nadzór lub przygotowanie bazy danych wewnętrznych o charakterze informacyjnym i edukacyjnym dla członków LSICU zawierającą: dane prawne, podręczniki, procedury, broszury, materiały edukacyjne, raporty, kontakty do ekspertów w zakresie integracji cudzoziemców.
  • Organizacja spotkań zespołu LSICU (ustalenie częstotliwości spotkań, zakres spraw poruszanych na spotkaniach, formy spotkań itp.).

 

Komunikacja zewnętrzna
  • Określenie celów i standardów komunikacji.
  • Nadzór nad rzetelnością i językiem komunikatów.
  • Planowanie działań edukacyjnych i informacyjnych dla społeczności Słupska, w tym cudzoziemców.
  • Współpraca z mediami.
  • Współpraca z Wydziałem Dialogu i Komunikacji Społecznej.
  • Nadzór nad budową bazy edukacyjnej i informacyjnej dla mieszkańców i cudzoziemców (np. w formie portalu informacyjnego, materiałów drukowanych, kampanii społecznych itp.).

 

Rozwój kompetencji
  • Diagnozowanie potrzeb rozwojowych członków LSICU.
  • Wyszukiwanie i kierowanie na szkolenia członków LSICU.
  • Organizacja wizyt studyjnych.
  • Przygotowanie sugestii dla Wydziału Zarządzania Kadrami dotyczących planowania i rozwoju zasobów kadrowych.

 

Ewaluacja
  • Stworzenie planu badań ewaluacyjnych.
  • Zbudowanie narzędzi ewaluacji.
  • Wykonanie lub zlecenie ewaluacji.
  • Wprowadzanie niezbędnych zmian wynikających z ewaluacji.